Monday, September 26, 2011

USE Of ICT TOOlS IN TEACHING LEARNING PROCESS

ALL THE DIET MEMBERS ARE SAID TO USE ICT TOOLS FOR

MAKING THERE TEACHING LEARNING EFFECTIVE


THANKS

Sunday, April 3, 2011

Action Reaserch Teaching of Math

f;ob/y L-
;oekoh gokfJwoh ;e{b ihsrVQ (wkB;k) d/ u'Eh iwks d/ pZfunk ftZu dhtko xVh dh wdd Bkb ;wk ns/ ;w/ dhnK fJekJhnk f;ZyD d/ gZXo ftZu ;[Xko eoBk .

fJZe
fefonkswe y'Ii (2011)
gqkgs eosk


oki y'ia f;fyZnk s/ f;ybkJh ;z;Ek gizkp uzVhrVQ
uzvhrVQ (gzikp)





rkfJv                                     y'ikoEh
vk H p{Nk f;zx ;/y'                 ;hwk ;aowk JhNhNh nfXnkge
vkfJN p[Ybkvk (wkB;k)                   ;gq; ihs rVQ .

    
fibQk f;fyZnk s/ f;ybkJh ;z;Ek p[Ybkvk (wkB;k)
sseok
·         ikD gfjukD                          1 s' 5

·        ;pzXs ;kfjs dk w{bKeD                   06


·        ;wZf;nk dh T[sZgsh                      07-08

·        ;wZf;nk dk eEB                        09


·        T[d/;a                                09

·        ;hwktK                               10
·        Bw{Bk                                10

·        ;kXB                                10

·        :'iBk ns/ ekoia ftXh                    11-13

·        nzefVnk dk ft;ab/;aD                         14-15

·        Bshia/                                16

·        nrb/oh y'i bJh ;{Mkn                   17
·       
·        ;konz;a                                   18

·        gq;aBktbh                             19

·        T[sZowkbk                             20

d' ;apd

n?e;aB oh;ou n;b ftZu ehs/ ik oj/ ezw ftZu ;[Xko fbnkT[D dk ;cb :sB j? fi; okjh nfXnkge nkgDhnk gVQkT[D ftfXnk ;pzXh ns/ ftfdnkoEhnK dh f;yZD ;pzXh ;wZf;nktk dk nfXnZD ns/ T[jDk ;wZf;nktK dk jZb ftfrnkBe sohe/ Bkb eo ;edk j? . ftfdnkoEh d/ f;yZDg gqfeqnk ftZu dog/;a n'eVk dk jZb ns/ T[jBk dk w{bkeD T[; t/b/ ;EkBe s'o s/ bZG e/ eodk j? T[; d/ T[dZw ;dek ftfdnkoEh f;yZD gqhfeqnk ftZu wBukjhnk ;[Xko gqsZy o{g ftZu fdykJh d/D brdk j? nfijk eoB Bkb T[j ekor[ikoh d/ wkgdzvK s/ yok T[sZo ;edk j? fJjBk ekor[ikoh d/ wkgdzvk d/ wBw[Zy ftfdnkoEh B{z fJ; edo :'r pDk ;edk j? fe T[j iwks nzdo fe;/ th ft;a/ B{z f;ZyD bJh dog/;a n'eVk dk itkp d/ ;e/ ns/ f;yZD gqhfeqnk Bkb i[V/ T[skn uVQkn dk wB' ftfrnkB s'o s/ ;kwDk eo ;e/ .
              w? XzBtkdh jK vkfJN b?euoko dh fijQBK B/ n?e;B oh;ou d[nkok ftfdnkoEh dhnK f;yZD f;ykT[D ;pzXh ;wZf;nktK dk jZb f;ykfJnk ns/ T[jBk d/ f;ZyD f;ykT[D d/ gZXo ftZu ;[Xko fbnkT[D ;kekokswe sohe/ f;ykJ/ . fJ; s' fJbktk w? ngD/ ;e{b d/ ;w{j ;Nkc dh XzBtkdh jK fiBQk B/ w?B{z n?e;aB fo;ou okjh pZfunk dhnK ;wZf;nktK jZb eoB d/ e[M ;koEe ;[Xko fdZs/ ns/ nkgD/ gohtko tZb' th w?B{z pj[Zs ;kE fwfbnk j? .
                   nk; eodh jK fe w/oh fJj n?e;B fo;ou okjh ftfdnkoEh d/ f;yZD ns/ w/o/ f;ykT[D d/ gXZo ftZu ;[Xk j't/rk ns/ fJj oh;ou nfXnkge ns/ ftfdnkoEhnK d'tk tork bJh bkj/ tzd f;ZX j't/rh .

                                  ;hwk ;aowk
                      JhNhNh nfXnkge ;gq; ihsrVQ (wkB;k)



ikD gfjukD
          f;fyZnk T[wo Go uZbD tkbh bzGh  gqhfeqnk j? fJj w[Zedh Bjh ns/ jo ftnkesh d/ iBw s' ;a[o{  j' ikdh j? . ns/ nkyoh ;w/ sZe ubdh ofjzdh j? .f;fyZnk jo ftnkesh B[z ;jh noEk ftZu fJB;kB pDkT[dh j? . fJj fJZe io{oh wB[Zyh B?fsesk j? . nkdwh f;fyZnk d[nkok ;fGn nkdwh pDdk j? . nkdwh jo gb jo ;w/ jo fdB e[M Bk e[M f;yZdk ofjzdk j? . f;fyZnk jh jo ftnkesh B{z ;wkfie , B?fse , ;ZfGnkuoe ns/ nfXnkswe gZy s' g{oD eodh j? . ns/ T[; B{z nrKjtX{ ;fGnZe ns/ sfjihp tkbk pDkT[dh j? . f;fyZnk ;pzXh gh ;h p?Boiah B/ nkfynk j? ,
fJj jw/;ak pdbd/ ;wkfie wkj'b B{z rqfjD eoB dh ;esh dk jh ftek; j? .
          T[j fdB rJ/ id' f;fyZnk gqkgs eoB s/ e[M ft;a/;a b'ek dk jh jZe ;h . j[D f;fyZnk b?D bJh ;ZG d/ jZe ;KM/ jB .feT[fe f;fyZnk j[D ;fGnZsk dk io{oh nzr j? .
          f;fyZnk fJZe ftnkge XkoBk j? fJ; ;pzXh tZy tZy ftdtkBk , dko;afBek , wB'ftfrnkfBnk , nfXnkgeK , BhshtkBk ns/ f;fyZnk ;ak;asohnK B/ nkgD/ fdq;aNhe'D nB{;ko tZy tZy ftuko gqrN ehs/ jB .
        wjkswk rKXh nB{;ko f;fyZnk okjh pZu/  ;w[Zu/ s'o s/ nfw eoe/ wB[Zyh ;oho , fdwkrh ns/ iip/ ftZu ft;a/;a eoe/ fByko fbnkT[dk j?
Gkosh f;fyZnk ewh;aB (1964-1966) dh fog'N nB{;ko f;Zfynk fizdrh Bkb ;pzXs b'ek dhnK b'Vk ns/ fJSktK nB{;ko j'Dh ukjhdh j? . fJj ;wkfie , nkofEe ns/ ;fGnkukoe ekfJnk gbNZD tk;s/ gqpb pDkT[Dh ukjhdh j? .
        f;fyZnk fJZe ftXh j[zdh j? fi; d[nkok S'N/ pZfunk d/ frnkB, nkuoB ns/ ftjko B{z w'V e/ yk; ;aeb gqdkB ehsh ikdh j? .




f;fyZnk ftZu feqnkswe y'i dk ftuko jkb BtK j? e[ZM toQ/ gfjbk fJj nB{Gt ehsk frnk fe w'fbe y'i okjh gqkgs f;ZfNnk okjh fttjkoe y/so ftZu ezw eoB tkb/ eowukoh bkG gqkgs Bjh eo ;ed/ , f;ZN/ tZi' fJZe Bth y'I gqhfeqnk dk iBw j'fJnk fi; dk T[d/;a f;fyZnk , ;wki ;[Xko , feZsk ns/ T[d:'fre y/so d/ eowukohnK okjh y[Zd nkgDhnK ;wZf;nktk dk nfXnZD ns/ ftfrnkBe ftXh Bkb T[jBk dk fBtkoB eoBk j? fJ; fefonk okjh gqkgs f;fNnK d/ nXko s/ toswkB fefonk ftZu ;[Xko ehsk iKdk j? ns/ GftZy w[yh :'iBktk pDkJhnK ikdhnk jB . go f;fyZnk d/ y/so ftZu feqnkswe y'I dh XkoBk ;B 1926 s' gq’:'r ehsh ik ojh j? .
            fJ; gqhfeqnk dh ;jkfJsk Bkb f;fyZnk gqhfeqnk ftZu nkT[D tkbhnk w[;afebk ns/ ;wZf;nktK dk ftfrnkBe Yzx Bkb nfXnZB ns/ fBtkoB ehsk ikdk j? . feqnkswe y'i okjh nfXnkgD d/ Yzx ftZu spdhbh fbnkT[dh ;Gzt j? . f;fyZnk Bkb ;pzXs jo fJZe ;wZf;nk dk ftfrnkBe ftXh Bkb nfXn?D eoe/ nkgDh ekor[ikoh ftZu ;[Xko fbnkT[Dk jh feqnkswe y'i j? ns/ fJj fJ;dk T[d/;a th j? .
        f;fyZnk d/ y/so ftZu fJ; soK dh y'i ;e{b dh ekoigqDkbh d/ tX/o/ B/V/ j? . feT[fe fJ; ftZu y'i eoB tkbk e'Jh pkjobk ftnkesh Bk j' e/ ;e{b dk jh nfXnkge j[zdk j?. feqnkswe
y'i fBZs dhnK feqnktk ftZu ftek; dk T[gokbk eodk j? . feqnswe y'i ;wZf;nk d/ fBtkoB bJh f;bf;b/ tko ftXh j? fJ; fJZe tko ftZu j'D tkbk ezw Bjh ;r' eJh gVQktk ftZu j'D tkbk nfGnk;swe ezw j? . nfXnkge ftfdnkoEhnK dk w{bkeD eodk j? . w{bkeD d/ nXko s/ T[; tko/ ;G e[ZM ikfDnk iKdk j?ns/ T[; Bkb ;ztkd oukTdk j? . i/eo T[;dh gqkgsh gZXo xZN j? sK T[;d/ ekoDk dh gSkD eo e/ T[gukoswe f;fyZnk dk phVk u[Zedk j? f;ZN/ tZi' ftfdnkoEh B{z T[; dhnK n'eVK w[skfpe nfXnkge tZb' ;jh ;/X fwbdh j? .
fJ; soK dh ;/X T[jh nfXnkge gqdkB eo ;edk j? i' jo/e pZu/ dhnK ftnkeshrs fGzBsktk fit/ fe f;yZD rsh , f;fyZD io{osK nkfd B{z w[Zy oZyd/ j'J/ f;yZD f;ykT[D gqfeqnk d'okD T[jBk dh Gkrhdkoh :ehBh pDkT[dk j?, i/eo pZuk e'f;a;ak d/ pkti{d th f;fyZnk gqkgsh dh e;'Nh s/ g{ok g{ok Bjh T[soZdk sK T[j  nfXnkge g{oh sok y[Zd B{z i{w/tko mfjokT[dk j'fJnk feqnkswe y'i eodk j?, pZu/ dhnk ewhnk dk gsk bkT[dk j? , T[jBk ewhnK B{z d{o eoB dk :sB eodk j? . :sB s' pkd Bshihnk dk w{bkeD eodk j? , ofj rJhnk B{z d{o eoB bJh w[V :sB eodk j? . fJt/ T[j T[d' sZe e'f;a;a ikoh oyZdk j? id' sZe pZuk T[; dh nk; w[skfpe f;y Bjh b?dk fJ;/ okj s[odk T[j nfXnkge fwZE/ rJ/ ekor[ikoh d/ wkgdzvk s/ g{ok T[sodk j? .
        ‘;dhnK s' f;fyZnk wB[Zy dk ftek; eodh nkJh j? go rfDs B{z wB{Zyh wkBf;e feqnktk dk e/do fpzd{ wzfBnk frnk j? . w[Y ;fdnk s' jh rfDs fJZe nZr/ tZXD tkbh fJZe wkBf;e feqnk ojh j?. fJ; dhnK iVQk ;kv/ o'ikBk ezw eko ftZu bZGdhnK jB ns/ ;kvh nfs nkX{fBe seBkb'ih nXkfos fizdrh dk w[Zy X{ok j? fJj ;kB{z fdwkr dhnK fyVehnk y'QbD ns/ Bt/ f;oikDswe ftukok B{z ngDkT[D d/ w'e/ gqdkB eodk j? . rfDs dh wB[Zy d[nkok pDkJhnk rJhnk pkeh t;s{n tKr wB[Zy dhnK b'VK , io{osK dh g{osh bJh j? .
            rfDs fJZe nfijh uhia j? wB[Zy B{z nkgD/ ;w/ dhnk ;ZfGnkuoe b'Vk dh g{osh bJh nkg jh Jhiakd ehsh j? . ;kvh ni'eh nfs nX{fBe fizdrh rfDs dh wdd s' pr?o fe;/ sohe/ th uZb ;eDh n;zGt j? i/eo n;h fJZe fdB fe;/ th nze iK frDsh s' fpBK fpskT[D dh ;'u e/ t/fyJ/  sK ;kB{z gsk uZb/rk fe rfDs fe; soK ;kvh fizdrh ftZu o'brs j? . T[dkjoD tZi' ;w/ dh ikDekoh s' fpBk fdB bzxkT[Dk ;kv/ bJh pj[s efmB j? .


rfDs fJZe nfijk Gzvko j? fijVk fe wkgD , s'bD , frDsh eoB nzek BzpoK B{z ;wMD ns/ gqkfeqsh d/ r[Dk B{z  ;wMD ns/ o'ikBk ihtB dhnK r[zMbdko ;wZf;nktk B[z sZEk ns/ nzefVnk d/  nkXko d/ ;wMD ns/ jZb eoB ftZu ;jkfJsk eodk j? .
              Accordint to locke “ Mathematics is a way to settle in the mind a habit of reasoning math is the mother of all sciences”

                                                rfDs ;wM ns/ ;wZf;nk B{z fB;akBk ns/ fuzBQk dh Gk;ak ftZu pdb e/ ;'y/ Yzr Bkb f;ZyD ns/ ;eMD dk ftfrnkB j? . rfDs dh nkgDh Gk;ak jz[dh j? . fi; ftZu nze , fB;kaB fuzBQ, nkfd ;akfwb j[zd/ jB .
            rfDs dh f;fZynk ftZu pj[s wjZssk j? . rfDs wB[Zy dhnK fdwkrh ;wM ;aeshnK Bz ftef;s eoB tkbk ns/ fdwkrh e;os gqdkB eoB tkbk ftfrnkB j? . rfDs tZy tZy  fynkbk ns/ ftukoK d/ noE eZYD ns/ soe , dbhb d/ nXko s/ fBoD/ eZYD ftZu :'rdkB gkT[dk j? .
                wB[Zy jo tes ikD/ ns/ nDikD/ o{g ftZu rfDs dh tos' eodk j? . ;t/o t/b/ T[mZD d/ ;w/ s' b? e/ oks ;'D ;w/ sZe fit/ fe mhe ;w/ T[mZDk o'ikDk ns/ bzp/ ;w/ d/ ezwk dh :'iBk , xo d/ ezw dh soshp xo' pkjo o;s/ iKd/ ;w/ Gkt fe jo tes rfDs dh tos' eodk j? .
        fe;/ th ft;a/ B{z gVQkT[D s' gfjbk T[; ft;a/ B{z  gVQkT[D d/ wzst ikBDk io{oh j? . id' sZe fe;/ ft;a/ B{z gVQkT[D d/ wzst ;g;aN Bjh j'Dr/ T[d' sZe T[; ft;a/ B{z gVQkT[d dk ;wk ns/ ;aesh popkd j't/rh . n;ah fi; wzst ns/ fi; wzib s/ ftfdnkoEh B[z gj[zukT[Dk j? , T[; s/ gj[zuD bJh fejVk okj j? . fejV/ gVkn j'Dr/ . o;sk eh j't/rk nkfd pko/ i/eo nfXnkge ;g;aN Bjh sK T[j wzib gqkgs eoBh n"yh j't/rh . fJ; bJh j' ftf;ank dh soK rfDs B{z gVkT[Dk ;'yk Bjh j? Gkt fe f;om rfDs fjZe nfijk ft;ak j? fijVk ftfdnkoEhnK B{z io{oh s/ r?o io{oh uhiK ftZu coe gfjukDB d/ :'r pDkT[dk j? .
            o'ikBk ihtB ftZu jo wB[Zy S'N/ s' b? e/ tZv/ sZe rohp s' nwho sZe , rfDs dh f;ZX/ iK nf;ZX/ o{g ftZu tos' eodk j? . ;kB{z ;t/o/ T[mZD d/ ;w/ s' b? e/ gVQB ikD ns/ ezw s/ ikD ns/ fdB Go d/ eJh ezw eoB ftZu ;w/ dh pjj[s io{os g?dh j? . ;w /d/ frnkB s' fpBk ;kB{z ;kB{z nkgD/ o'ikBk d/ ezw eoB ftrZu pj[s w[;afeb j[zdh j? .
            ;w/ tko/ ikDBk ;kv/ bJh pj[zs io{oh j? . ;w/ d/ frnkB s' fpBk ;kvhnK eJhnK :'iBktk n;cb j' ikDrhnk ns/ ;w/ s/ g{ohnK Bjh j'DrhnK  .xo d/ ;ko/ ezwK ns/ pkjo d/ ;ko/ ezw B{z mhe t/b/ f;o ns/ ;jh fBp/VB bJh ;w/ ns/ ;w/ dhnK fJekJhnK dk frnkB j'Dk pj[s io{oh j? .












dhtko xVh L-
              ;w/ dh fJekJhnK B{z dhtko xVh dh wdd Bkb tXhnk sohe/ Bkb ;wfMnk  ns/ ;wMkJhnk ik ;edk j? . fJ; s/ pZfunK B{z tZvh ;{Jh , S'Nh ;{Jh , ;zfeN tkbh ;{Jh   pko/ pV/  jh tXhnk sohe/ Bkb ;wMkfJnk ik ;edk j? . fJ; B{z ;wMkjTpD bJh n;ah Eow'e'b s/  fe;/ yokp dhtko XVhnK dh tos' eoe/ th f;yk ;ed/ jK . ;w/ pko/ ikDekoh f;ykT-D bJh n;ah tZy tZy tZvh S'Nh xVh dh tos' eo e/ dZ; ;ed/ jK fe ;kohNk ;{Jhnk ukj/ dhtko xVh dhnK ;{Jhnk jB iK jZE xVh dhnK ;{JhnK jB . T[jBk B{z 60 fwzN ns/ 60 ;zfeN s/ jh ;?N ehshnK j[zdhnk jB .
pb?e p'ov L-
        ;w/ dhnK fJekJhnk B{z pb?e p'ov T[go uke dh wdd Bkb ty -2 xVhnK pDk e/ , T[jBK ftZu tZy -2 ;w/ pDk e/ pV/ jh tXhnk sohe/ Bkbn ;wMkfJnk ik ;edk j? . pb?e p'ov ns/ uke nfXnkge bJh tXhnk ;;sk ns/ n;kBh Bkb T[gbZGX j'D tkbh f;fyZD ;wZroh j? .
   







;pzXs ;kfjs dk w{bKeD $ foft>

v ;'wk ;pb'e L- y'I nfGnkB ( Action Research ) ;jkfJZe ;N/N gq'i?eN vkfjo?eNo , ;ot f;Zfynk nfGnkB nEkoNh n?;H;hHT 104-106 d{iah wzib 34 J/ uzvhrVQ  , gzikp .
v n?wHn?; ;Zud/tk f;fyZnk d/ dko;afBe ns/ ;wkfie nXko (Twenty first century publications Patiala)
v vkH e/He/ ftf;a;aN ;ot f;fyZnk nfGnkB nEkoNh gzikp uzvhrVQ 2005 ;t? f;yZD ;wZroh -4
v Teaching of Mathematics i;aB gpbhe/;aB cohee'N .










;wZf;nk dh T[sgsh
    y'ikoEh ;kb 2010 s' u'Eh iwks d/ ftfdnkoEhnK B{z fj;kp dk ft;ak gVQk ojh ;h . T[; B/ ;ko/ nfGnk; pV/ jh ;ob sohe/ Bkb , f;yZD ;wZroh dh tos' eoe/ ftfdnkoEhnk B{z ;wMkJ/ . go id' T[j nkgD/ f;yD – f;ykT[D d/ ekoi ftZu fJ; nfGnk; s/ nke nNe rJh id' T[j ftfdnkoEhnK B{z ;w/ dhnK fJekJhnk dk nfGnk; eotk ojh ;h feT[ fe jo nfXnkge dh fJj fJZSk j[dh j? fe T[; dk f;y;aD pVk gqGkt;akbh j't/ .T[j ukj[zdk  j? fe T[j i' gVQkJ/ T[j ftfdnkoehnK B{z uzrh soK ;wM nk ikt/ . nkgD/ wB'oEk B{z g{ok eoB bJh T[j eJh gqeko d/ f;y;aD ;jkfJe tosdk j? fit/ ukoN wkvb Be;a/ ekria w'VBk cb?;a ekov, pb?e p'ov i[w?Noh p'e; fj;kp dh feskp nkd dh tos' eodk j? . feT[ fe rfDs dh jo/e ;wf;nk B[z jb eoB bJh fJZe nfXnkge ns/ fJZe ftfdnkoEh B{z ;'uD ftuoB d/ tZy-tZy ftebgK ftu' ;jh ftebg u[DBk ns/ fco Bshi/ d nkBd wkBDk nkfd dh gqfeqnk ftu' bzxDk g?dk j? .
    id' y'ikoEh ;w/ s/ ;w/ dhnK fJekJhnK pko/ pZfunk B{z ;wMk fojk ;h sK y'ikoEh B/ fJ; wfj;{; ehsk fe pZfunK B/ T[Bk frnkB rqfjD Bjh ehsk fiBk T[; B/ pZfunk B{z dZf;nk j? ns/ T[; B/ wfj;{; ehsk fe ftfdnkoEh B{z ;w/ dhnK fJekJhnk d/ f;yZd d/ gZXo ftZu ;[Xko dh io{os j? .
        y'ikoEh B/ nkgDh f;yZD f;ykT[D dh w'i{dk jkbks Bkb n;zs[;aNsk wfj;{; ehsh s/ T[; B/ fJj ;'uDk ;a[o{ eo fdZsk fe fJ; jkbks Bz[ p/jso fet/ pdkjfJnk ikt/ < fJ; eoB Bjh T[; d/ fdwkr ftZu eJh soQk d/ gq;aB T[m/ s/ T[; B/ fJjBK gq;aBk s/ fXnkB e/dos eo fdZsk . y'ikoEh B{z wfj;{; j'fJnk fe fJ; ;wZf;nk B[z fefonkswe y'I d[nkok jZb ehsk ik ;edkj? .
        y'ikoEh B/ fJ; fefonkswe y' d/ ezw bJh ;'uDk ;[o{ eo fdZsk ns/ :'iBk pDkT[Dh ;a[o{ ehsh . y'ikoEh wB ftZu eJh soQk d/ ;tkb T[m/ ns/ T[; B/ ;wZf;nk d/ jZb bJh ftfrnkBe Yzr ngDkT[D dk wB pDkfJnk fit/ fe fefonkswe y'ia fJZe' tkoh ftZu j'D tkbk ezw Bjh j? ;r' fJ; bJh eJh gVQktK ftu' bzXDk g?dk j? .
                id' y'ikoEh gVQk fojk ;h sK T[; B/ nuBu/s fJZe ftfdnkoEh B{z dcso ftZu bZrh dhtko xVh s' ;wK d/y e/ nkT[D bJh G/fink go ftfdnkoEh t[; B[z ;w/ pko/ ;jh ikDekoh Bk j'D eoe/ ;wk Bjh dZ; ;fenk sK y'ikoEh d/ wB ftZu nkgDh nkgDh f;y;aD B{z b? e/ eJh soK d/ ;tkb T[sgzB j'J/ , T[; B/ fJe dw fJj c?;bk fbnk fe T[; B{z fJ; ftZu ;[Xko eoBk ukjhdk j? sK i' T[; d/ f;e;aD gZXo ftZu ns/ ftfdnkoEh d/ rqfjD gZXo ftZu ;[Xko j't/ . T[; B/ feqnkswe y'I okjh fJ; ;wZf;nk dk jZb bZGHD pko/ ;'funk s/ fJ; y'Ii s/ ezw eoBk ;a[o{ eo fdZsk .


Thursday, February 10, 2011

Teaching Of English

अंग्रेजी दुनिया की एक  ऐसी भाषा है , जो दुनिया के अधिकतर लोग समझ सकते है और
अपने मन के भावों को दूसरी दुनिया तक पोहचाने का यह शाश्क्त मध्याम है ,
पंजाब में पंजाबी भाषा के साथ साथ सरकारी स्कुलो में आज कल अंग्रेजी भाषा भी
पहली जमात से पढाई जाने लगी है , लेकिन आज कल यह भाषा एक नए तरीके से
शिक्षा विभाग पंजाब लागो कर रहा है , पढो पंजाब प्रथम के सहयोग से चलाया जाने वाला
एक ऐसा प्रोजेक्ट है जिसमे अंग्रेजी के विषय को अलग तरीके से सिखाया जा रहा है
क्या आप समझते है के पढो पंजाब ( प्रथम) जो ये nae तकनीके इस्तेमाल कर रहा है
ये कारगर होगी या नहीं आपके विचार सदर आमंत्रित है

कुञ्ज बिहारी
जिला मनसा
पंजाब 9417680522